Η διάταξη στον Παραδοσιακό χορό
Στον Παραδοσιακό χορό οι χορευτές χορεύουν, συνήθως, σε ημικύκλιο. Συναντάμε τη διάταξη ανοιχτοκάγκελο, διπλοκάγκελο και το ελεύθερο σχήμα. Στο ανοιχτοκάγκελο έχουμε δύο ημικύκλιους παραταγμένους τον ένα δίπλα στον άλλον με τους άνδρες μπροστά και τις γυναίκες να ακολουθούν. Μπορεί να υπάρχει και κύκλος μόνο ανδρικός ή μόνο γυναικείος. Στη διάταξη διπλοκάγκελο έχουμε δύο ημικύκλια με τις γυναίκες στον εσωτερικό ημικύκλιο και τους άνδρες στον εξωτερικό. Ενώ στο ελεύθερο σχήμα, οι χορευτές χορεύουν αντικριστά ή ο ένας δίπλα στον άλλον. Μεταγενέστερα, συναντάμε τη μεικτή διάταξη με τους άνδρες και τις γυναίκες μαζί. Σε όλα τα χορευτικά σχήματα υπάρχει ο πρωτοχορευτής και η πρωτοχορεύτρια.
Πρωτοχορευτής
Πρωτοχορευτής είναι ο άνδρας εκείνος, που στέκει πρώτος στο χορό. Είναι γνώστης των χορών ως προς τα βήματα, τη μουσική και την καταγωγή του χορού. Ο ίδιος δε χορεύει για τον εαυτό του, αλλά αντιπροσωπεύει όλη τη χορευτική ομάδα, η οποία τον στηρίζει με το «χορευτικό της συναίσθημα». Εξάλλου, δε μπορεί να υπάρξει πρωτοχορευτής, εάν δεν υπάρξει ο δεύτερος, ο τρίτος κ.ο.κ. Ο πρωτοχορευτής τους καθοδηγεί και εκείνοι τον στηρίζουν. Είναι μια αλυσίδα αλληλένδετη.
Ο πρωτοχορευτής χορεύει αυθόρμητα. Έχει αμεσότητα και κυρίως αυτοσχεδιάζει πάνω στα ρυθμικά μοτίβα. Κάνει τα ψαλίδια του, τις στροφές, τα καθίσματα και όλα τα τσαλίμια ανάλογα με το χορό. Όταν μπαίνει πρώτος, δεν ακολουθεί κανέναν, παρά μόνο την ψυχή του. Αυτή είναι που τον οδηγεί.
Δε χορεύει πρώτος για να αναδείξει τον εαυτό του. Όταν χορεύει, ξεχνάει το κοινό, όπου μπορεί να τον βλέπει. Ακούει μόνο τους μουσικούς, οι οποίοι παίζουν πάνω στα βήματά του.
Πρωτοχορεύτρια
Η πρωτοχορεύτρια είναι η γυναίκα, που σέρνει πρώτη το χορό. Παλαιότερα, η γυναίκα, η οποία χόρευε πρώτη, έκανε πιο απλές και λιτές κινήσεις, όπως απλή και σεμνή ήταν η ζωή των γυναικών. Τα δε χέρια της ήταν κάτω δείγμα σεβασμού προς τον άνδρα. Σήμερα, οι γυναίκες είναι πιο απελευθερωμένες. Χορεύουν κι αυτές ελεύθερα, όπως οι άνδρες. Αυτοσχεδιάζουν, κάνουν φιγούρες και έχουν τη στήριξη των υπόλοιπων γυναικών. Τα χέρια τους είναι είτε στη μέση, είτε ψηλά.
Πρωτοχορευτής και πρωτοχορεύτρια μπορούν να γίνουν όλοι εφόσον χορεύουν με την ψυχή τους!
Όπου υπάρχει μουσικό άκουσμα η «ψυχή» μας βρίσκει την ευκαιρία να εκφραστεί. Αυτό το καταλαβαίνει κανείς, αν αναλογιστεί τη δύναμη της μουσικής.
Κι αν δεν είμαστε όλοι πρωτοχορευτές και πρωτοχορεύτριες…
Μπορούμε να είμαστε χορευτές και λάτρεις της παραδοσιακής μουσικής χορεύοντας τον πόνο, την αγάπη, τα συναισθήματα κάποιων ανθρώπων που τα παρέθεσαν στο παραδοσιακό τραγούδι.